آبله مرغان چیست
آبله مرغان (Chickenpox) یک بیماری ویروسی شایع در کودکان است که با علائم مشخصی از جمله خارش و تاولهای قرمز همراه است. این بیماری، که به علت ویروس واریسلا زوستر ایجاد می‌شود، به‌سادگی از فردی به فرد دیگر منتقل شده و عمدتاً کودکان زیر ۱۰ سال را مبتلا می‌کند.
"The symptoms of chickenpox usually involve itchy rash that looks like little blisters that can appear over the surface of the skin, fever, sometimes respiratory symptoms, runny nose, and cough associated, as well." علائم آبله مرغان معمولاً شامل بثورات خارش دار است که شبیه تاول های کوچکی است که می تواند روی سطح پوست ظاهر شود، تب، گاهی اوقات علائم تنفسی، آبریزش بینی و سرفه نیز همراه است. Dr. Nipunie Rajapakse
علائم آبله مرغان در کودکان
علائم آبله مرغان معمولاً پس از ۱۴ تا ۱۶ روز از تماس کودک با ویروس ظاهر می‌شود و شامل موارد زیر است:
- تب و بی حالی
از علائم اولیه، تب خفیف تا متوسط است که با بی‌حالی و ضعف همراه می‌شود.
- جوش و تاول
شروع این مرحله همراه با جوش و تاول های قرمز رنگ و خارش دار است، این جوش ها معمولا از ناحیه صورت، قفسه سینه و شکم شروع و به نقاط دیگر بدن منتهی می شوند.
- سردرد و گلو درد
دربرخی موارد ممکن است کودک دچار سردرد و گلو درد شود و سرفه های خشک داشته باشد.
- تاولهای پر از مایع
جوش های قرمز تبدیل به تاولهای کوچک و پر از مایع میشوند که خارش زیادی دارند.
- زخم و پوسته‌ریزی
تاولهای پر از مایع پس از چند روز خشک شده و پوسته‌ریزی می‌کنند.
- کاهش اشتها و خستگی
کودک بعد از طی کردن مراحل اولیه دچار بی اشتهایی، خستگی و بی حالی عمومی می شود.
تفاوت علائم آبله مرغان با سرخک
تفاوت علائم سرخک نسبت آبله مرغان به شکل زیر است :
تب بالا: تب معمولاً از ۳۸.۳ تا ۴۰ درجه سانتی‌گراد میتواند باشد و به تدریج افزایش می‌یابد.
سرفه و آبریزش بینی: سرفه خشک و ترشحات بینی شایع هستند.
قرمزی چشم‌ها: ممکن است قرمزی و التهاب در چشم‌ها (کنژکتیویت) وجود داشته باشد.
لکه‌های کایزر: این لکه‌ها (که به نام لکه‌های کوپلیک نیز شناخته میشوند) لکه‌های ریز و سفید رنگی هستند که در داخل دهان و در مقابل گونه‌ها ظاهر میشوند. این علامت معمولاً ۲ تا ۳ روز قبل از ظهور دانه‌ها مشاهده می‌شود.
دانه‌های پوستی: دانه‌ها ابتدا در صورت و گردن ظاهر میشوند و سپس به سرعت به سمت بدن گسترش می‌یابند.
دانه‌ها بزرگ‌تر و متراکم‌تر از دانه‌های آبله مرغان هستند و به رنگ قرمز تیره‌تر.
خستگی و بی‌حالی: بسیاری از افراد احساس خستگی و ضعف می‌کنند.
روش‌های انتقال آبله مرغان در کودکان
بطور معمول کودکان و نوزادانی در معرض ویروس آبله مرغانه هستند که واکسن نزده باشند یا سیستم ایمنی ضعیفی داشته باشند. تماس با مایعاتی که از تاولهای فرد مبتلا ترشح می‌شود یا ارتباط با افرادی که به این بیماری مبتلا هستند، میتواند راه‌های انتقال ویروس به کودکان باشد.
بطور کلی آبله مرغان از طریق راه‌های زیر انتقال پیدا می‌کند:
- تماس مستقیم با تاولها و جوش پوستی فرد مبتلا به آبله مرغان.
- قطرات تنفسی ناشی از سرفه و عطسه فرد آلوده.
- از طریق هوا که ویروس میتواند در آن پخش شده و توسط دیگران تنفس شود.
- ویروس آبله مرغان بسیار مسری است و افراد سالم ممکن است در صورت تماس با فرد بیمار، به راحتی به آن مبتلا شوند.
روش تشخیص آبله مرغان در کودکان
تشخیص آبله مرغان بسیار سخت است و علائمی مشابهه آنفولانزا دارد، به همین علت بهترین کار معاینه کودک توسط پزشک اطفال است. پزشک ها معمولاً به موارد زیر توجه می‌کنند:
- علائم بالینی: ظهور جوش های خارش‌دار که به صورت لکه‌های قرمز و سپس به تاولهای پر از مایع تبدیل میشوند، یکی از نشانه‌های اصلی آبله مرغان است. این تاولها معمولاً در مراحل مختلفی از بیماری دیده میشوند.
- تماس با افراد: پزشک ممکن است از شما بپرسد که آیا کودک شما با کسی که به آبله مرغان مبتلا شده است، در تماس بوده یا نه.
- آزمایش‌های آزمایشگاهی: در برخی موارد، برای تایید تشخیص، آزمایش‌های آزمایشگاهی مانند نمونه‌برداری از مایعات تاولها یا آزمایش خون انجام می‌شود.
درمان آبله مرغان در کودکان
آبله مرغان به عنوان یک عفونت ویروسی، نیازی به درمان آنتی‌بیوتیکی ندارد، مگر اینکه عفونت‌های ثانویه ایجاد شوند. روش‌های درمانی برای مدیریت علائم و کاهش ناراحتی کودک شامل موارد زیر است:
استراحت کافی: استراحت و خواب کافی به بهبودی بدن کمک می‌کند.
مصرف مایعات فراوان: آب، آب‌میوه و سوپ به جلوگیری از کم‌آبی بدن کمک می‌کنند.
کنترل تب: مصرف استامینوفن برای کاهش تب مؤثر است؛ استفاده از آسپرین توصیه نمی‌شود.
کاهش خارش: استفاده از لوسیون کالامین و داروهای آنتی‌هیستامین برای کاهش خارش و تسکین پوست کمک‌کننده است.
پرهیز از خراشیدن پوست: بهتر است به کودکان بیاموزید از خراشیدن بثورات خودداری کنند تا از عفونت‌های ثانویه جلوگیری شود.
دارو درمان آبله مرغان کودکان
در درمان آبله مرغان، داروهای زیر معمولاً برای کاهش علائم و راحت‌تر کردن روند بهبودی توصیه میشوند:
- آنتی‌هیستامین‌ها
آنتی‌هیستامین‌ها مانند دیفن‌هیدرامین یا هیدروکسی‌زین به کنترل خارش ناشی از جوش ها کمک می‌کنند. این داروها با مسدود کردن گیرنده‌های هیستامین که مسئول ایجاد خارش در بدن هستند، به کاهش شدت خارش و آرامش کودک کمک می‌کنند. توجه به دوز مناسب آنتی‌هیستامین‌ها برای کودکان ضروری است و بهتر است با تجویز پزشک مصرف شوند.
- داروهای ضدویروس
آسیکلوویر یک داروی ضدویروس است که به کاهش شدت و مدت زمان علائم کمک می‌کند، بهویژه اگر در روزهای ابتدایی بروز علائم شروع شود. این دارو بیشتر برای افرادی که سیستم ایمنی ضعیفی دارند، مانند کودکان مبتلا به بیماری‌های مزمن یا افرادی که داروهای سرکوب‌کننده ایمنی مصرف می‌کنند، تجویز می‌شود.
- استامینوفن
برای کاهش تب و تسکین درد، استامینوفن معمولاً داروی مناسب تر و امن تری نسبت به آسپیرین برای کودکان است.
- پماد کالامین (درمان خارش پوست)
پماد کالامین با خشک کردن جوش های آبله مرغان و کاهش احساس خارش به کودک کمک می‌کند، و استفاده از آن روی تاولهای پوستی میتواند کودک را آرام‌تر کند. این کرم به دلیل طبیعت خنک‌کننده خود باعث احساس راحتی می‌شود و به تسریع روند بهبود بثورات کمک می‌کند.
عوارض آبله مرغان کودکان
آبله مرغان معمولاً در کودکان خفیف است، اما در برخی موارد میتواند عوارضی به دنبال داشته باشد. برخی از این عوارض عبارتند از:
عفونت‌های باکتریایی پوست: خارش و خراشیدن تاولها میتواند به عفونت‌های باکتریایی پوست منجر شود. این عفونت‌ها ممکن است به درمان با آنتی‌بیوتیک نیاز داشته باشند.
ذاتالریه: در موارد نادر، ویروس آبله مرغان میتواند به ریه‌ها برسد و باعث ذاتالریه شود که با علائمی مثل سرفه، تب و تنگی نفس همراه است. این حالت بیشتر در افرادی با سیستم ایمنی ضعیف دیده می‌شود.
عفونت‌های مغزی: از عوارض جدی‌تر، التهاب مغزی یا انسفالیت است که میتواند باعث سردرد شدید، گیجی و در موارد نادر تشنج شود.
سندرم ری: مصرف آسپیرین در کودکان مبتلا به آبله مرغان میتواند به بروز این سندرم منجر شود که یک وضعیت نادر اما جدی در کبد و مغز است.
مشکلات بینایی: در مواردی نادر، تاولها ممکن است به نواحی اطراف چشم گسترش یابند و به بینایی آسیب بزنند.
عوارض بیشتر در کودکان با سیستم ایمنی ضعیف دیده می‌شود و در صورت بروز علائم شدید، مراجعه به پزشک ضروری است.
پیشگیری از آبله مرغان کودک
- واکسیناسیون: مؤثرترین روش پیشگیری از آبله مرغان، دریافت واکسن آن است. واکسن آبله مرغان معمولاً در دو دوز تجویز می‌شود؛ دوز اول در حدود 12 تا 15 ماهگی و دوز دوم بین 4 تا 6 سالگی داده می‌شود. این واکسن از ابتلا به بیماری جلوگیری کرده و در صورت ابتلا نیز علائم آن را کاهش می‌دهد.
- اجتناب از تماس با افراد مبتلا: از تماس کودک با افرادی که علائم آبله مرغان دارند، باید خودداری شود. بیماری به شدت مسری است و از طریق تماس مستقیم با تاولها یا قطرات تنفسی منتقل می‌شود.
- رعایت بهداشت فردی: آموزش کودکان به شستن دست‌ها به صورت منظم، بهویژه بعد از تماس با افراد بیمار، میتواند احتمال انتقال ویروس را کاهش دهد.
- تقویت سیستم ایمنی: حفظ تغذیه سالم و استراحت کافی به تقویت سیستم ایمنی کودکان کمک می‌کند و مقاومت بدن آن‌ها در برابر عفونت‌ها را افزایش می‌دهد.
واکسن آبله مرغان به عنوان یکی از واکسن‌های اصلی کودکان در بسیاری از کشورها توصیه می‌شود و میتواند به کاهش گسترده انتقال این بیماری کمک کند. برای اطلاعات بیشتر، به منابع معتبر مانند CDC و Mayo Clinic مراجعه کنید
سوال های متداول
آبله مرغان معمولاً بین 5 تا 10 روز طول میکشد. علائم اولیه شامل تب، خستگی، و بثورات پوستی هستند که به تدریج به تاولهای پر از مایع تبدیل میشوند و سپس خشک میشوند و پوستهپوسته میشوند. این روند ممکن است تا چندین روز ادامه داشته باشد تا زمانی که
آبله مرغان معمولاً با علائمی مانند تب، خستگی، و سردرد شروع می‌شود. بعد از 1 تا 2 روز، جوش قرمزرنگ بر روی پوست ظاهر میشوند و به تدریج به تاولهای پر از مایع تبدیل میشوند. بثورات معمولاً از ناحیه صورت و بدن شروع شده و به دست‌ها و پاها گسترش می‌یابند.
بله، اگر تاولها به نواحی اطراف چشم برسند، میتواند خطرناک باشد و به بینایی آسیب بزند. در این صورت، لازم است کودک فوراً به پزشک مراجعه کند.
آبله مرغان در نوزادان میتواند خطرناک باشد، بهویژه اگر زیر یک سال سن داشته باشند. سیستم ایمنی نوزادان ضعیفتر است و ممکن است به عوارضی مانند ذاتالریه یا التهاب مغز منجر شود.
کودکان معمولاً از سنین 1 تا 4 سالگی بیشترین احتمال ابتلا به آبله مرغان را دارند، بهویژه اگر واکسینه نشده باشند یا با افراد آلوده تماس داشته باشند.
خیر، به عمد اجازه دادن به کودک برای ابتلا به آبله مرغان توصیه نمی‌شود. واکسن آبله مرغان امن‌تر و مؤثرتر است و از عوارض احتمالی بیماری جلوگیری می‌کند.
